Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı ve Antalya Tarım Konseyi Başkanı Ali Çandır "Kayıtlı istihdamda tarım başta olmak üzere lider kentiz. Eğitim düzeyinde de lider konumdayız. Turizm yatak kapasitesinde, örtü altı üretim kapasitesinde ve dünyaya açıklıkta lider kentiz" dedi.
Antalya Sanayici ve İş İnsanları Derneği (ANSİAD) 2022 faaliyet yılı ilk toplantısının konuğu Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı ve Antalya Tarım Konseyi Başkanı Ali Çandır oldu. Başkanlığını ANSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Akın Akıncı'nın gerçekleştirdiği toplantıda Çandır, Antalya ekonomisi ve ihracatına ilişkin bilgileri paylaştı.
"Kredilerde artış yaşanıyor ancak büyümemizi sağlamıyor"
Kullanılan kredilerin Antalya ekonomisine büyüme katkısı olmadığını dile getiren Ali Çandır, "Kredi ve mevduat konusunda oranımız açıklanan son veriyle 1.6'nın üzerine çıktı. Yani 160 TL'lik kredi kullanımımıza karşılık 100 TL'lik mevduat biriktirebildik. Tarihi ortalamamızda ise krediden fazla mevduat bulunmaktadır. Türkiye ortalaması ise 1.1 düzeyinde. Antalya'da 2021 yılının ilk 10 ayında kullanılan kredilerde yüzde 17'lik artış yaşanırken ülkemizde yüzde 14'lük artış yaşandı. 2020 yılında ülkemizde yüzde 47 kentimizde yüzde 35 oranında artış yaşanmıştı. Ancak kullandığımız krediler artık büyümemizi sağlamıyor" diye konuştu. Tarımsal kredi konusunda yüzde 5'in üzerine çıkıldığını belirten Çandır, "Turizmde de benzer bir eğilim yaşanmış ve ülke payımız yüzde 30'lardan yüzde 42'leri aşmıştır. Yani tarım ve turizm kredi ile varlığını sürdürmektedir" dedi.
"Türkiye ortalamasında ihracat"
Antalya ihracat performansının 2021 yılında yüzde 32'lik bir artışla Türkiye ortalamasının altında kaldığına işaret eden Başkan Çandır, "Ülke ortalaması yüzde 32 iken Antalya'da 2021 yılında 1 milyar 865 milyon dolar ihracat gerçekleşti. Yüzde 0.9 düzeyinde olan genel ihracat payı ile 15. sırada yer alıyoruz" diye konuştu. Tarım ihracatında 1 milyar doları aşan bir kent olarak Antalya'nın yüzde 3.5 payı olduğuna işaret eden Başkan Çandır, "Maden ve sanayi ürünleri ihracatında yüzde 38'lik artışla Türkiye ortalamasında bir ihracat gerçekleşirken sanayideki yüzde 20 artışla, yüzde 32 artış gösteren ülke ortalamasının çok gerisindeyiz. Tarım ve gıda ihracatında yüzde 32'lik artışla, yüzde 22 artış gösteren Türkiye'nin üzerinde performans gösterdik. Ancak Antalya olarak ürün gamında, gelecekte, küresel rekabet avantajı sağlayabileceğimiz tohum, fide üretimi gibi alanlara evirmeliyiz. Özellikle son 10 yıldır yaş sebze ve turunçgil ihracatındaki birim fiyatlarımız hızla geriliyor" şeklinde konuştu.
"100 Dolarlık yaş sebze ihracatının 44 Dolarını Antalya yaptı"
Yaş sebze ihracatında yüzde 13 gerileme olduğunu belirten Başkan Çandır, "Yaş sebzede 2010 yılında 920 ton ihracat gerçekleşirken 2021 yılında 797 tona düştü, domateste 2010 yılında 892 ton 2021 yılında 683 ton ile yüzde 23 gerileme söz konusu, turunçgilde yüzde 33 ton olan ihracatımız 2021'de 492 tona düştü" dedi. Gerileme rakamlarına rağmen her 100 dolarlık yaş sebze ihracatının 44 dolarını Antalya'nın yaptığını belirten Çandır, "100 dolarlık domates ihracatının 43 doları Antalya'dan yapılmış. Narenciye ihracatının ise 3 dolarını Antalya olarak biz yapabilmişiz" diye konuştu.
"Dünyaya açıklıkta lider kentiz"
Antalya'nın son 40 yılda yapısal eğilimlerinde iki önemli başarı hikayesi olduğun belirten Başkan Çandır, "İlki 80'li yıllarda yaşanan turizm atılımıdır. İkincisi ise 90'lı yıllardaki örtü altı üretim atılımıdır. İlk 20 yılda Antalya kredi ve mevduat oranı, tasarruf ağırlıklı bir seyir izlerken özellikle son 10 yılda hızla yükselen bir seyir izlemiştir" dedi. Kentte iş yapma karakterinin yaşanan zorluklara rağmen uzun yıllar korunabildiğini belirten Başkan Ali Çandır, "Mesela borcuna sadakatte ülke ortalamasının üzerinde kalmayı hala başarmaktayız. Kayıtlı istihdamda tarım başta olmak üzere lider kentiz. Eğitim düzeyinde de lider konumdayız. Turizm yatak kapasitesinde, örtü altı üretim kapasitesinde ve dünyaya açıklıkta lider kentiz" diye konuştu. Uzun yıllar boyunca ihracatçı bir kent olma özelliğini koruyan bir Antalya olduğunu belirten Ali Çandır, "Türkiye ve Antalya özelinde tarımda teknoloji kullanımında öncelikli olarak gübre ihtiyacını, ilaç ihtiyacını, sulama ihtiyacını, hasat zamanını tespit edecek sensörlere yani ürün verimi ile ilgili olan teknolojilere ihtiyacımız var. Ürün toplama gibi emek yoğun alanlarda teknoloji ihtiyacımız öncelikli değil. Şu an bu alanlarda istihdama, kalifiye işgücüne ihtiyacımız var" diye konuştu.
"Tarım teşvikleri çiftçilere"
Tarımsal teşviklerin kredi alabilenlere verilmesi konusunun yanlış olduğunu belirten Başkan Ali Çandır, "Tarım sektörü, küçük aile çiftçiliğinin yapısına uygun sosyal güvenlik, gıda, gelir, yaşam güvenliği yerinde tutunabilmeyi sağlar. Tarımsal ve sosyal politikalar eşgüdümle yürütülmeli. Yapılan çalışmalar gösteriyor ki kırdan kente göçün nedenleri arasında ekonomik faktörler kadar eğitim, sağlık hizmetleri, çalışma ve yaşam koşullarının olumsuzluğu da var" diye konuştu. Etkin ve kontrollü bir üretim sisteminin kooperatif ve birlikler vasıtasıyla gerçekleşebileceğinin altını çizen Ali Çandır, "Tarımsal örgütlerin gelişmesi ayrıca, tarım sektöründeki ilave pek çok sorunun çözümünde rol oynayacaktır" ifadelerini kullandı.